Op 16 maart 1935 wordt de wet tot de wederopbouw van de Wehrmacht 1 van kracht. Hiermee wordt de actieve dienstplicht in Duitsland opnieuw ingevoerd voor mannen tussen 18 en 45 jaar. Op 21 mei 1935 wordt dit geconcretiseerd in het Wehrgesetz 2. Vanaf dat moment moeten alle mannen die de leeftijd van 20 jaar bereiken verplicht het leger in. Het was ook mogelijk om vanaf 17 jaar je vrijwillig te melden als beroepsmilitair. Vanaf 24 augustus 1936 zijn alle mannen verplicht om twee jaar Wehrpflicht vervullen. Daarvoor was dit slechts één jaar.
Na de Wehrpflicht
Als Wehrpflichtiger kon een soldaat opklimmen tot Obergrenadier of Gefreiter. Als de soldaat geschikt was voor de functie Gruppenführer, kon hij aan het einde van zijn twee jarige Wehrpflicht de rang van Obergefreiter bereiken. Na het vervullen van de Wehrpflicht had een soldaat de mogelijkheid om zich aan te melden voor meer dienstjaren. Met de rang van Obergefreiter kon de soldaat zich ook aanmelden voor de Unteroffizierschule. Een soldaat die zich aanmeld voor de Unteroffizierschule moest een contract tekenen voor een dienstperiode van 12 jaar. Als de soldaat een contract tekende voor minder dan 12 dienstjaren kon hij niet hoger komen dan de rang ‘Obergefreiter mit 6 dienstjahren’. Soldaten mochten er ook voor kiezen om niet bij te tekenen. In dat geval verliet men het leger met de rang die hij op dat moment had. Duitse mannen bleven tot hun 45e levensjaar reserve-soldaat. Reserve-soldaten die niet ‘onmisbaar’ waren voor de maatschappij werden in oorlogstijd gemobiliseerd.
Oplopende tekorten
In het Wehrgesetz stond dat tijdens de oorlog de Wehrpflicht verlengt kon worden zolang de soldaat nodig was aan het front. Hierdoor bleven Wehrpflichtiger langer dan twee jaar in actieve dienst. Hierdoor konden ook mannen van onder de 17 en boven de 45 jaar worden gemobiliseerd indien dit noodzakelijk werd geacht. Dit gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. In deze periode werd het bereiken van hogere rangen aan het front, door Wehrpflichtiger, steeds realistischer. Beroepssoldaten groeide steeds verder door in hun carrière of sneuvelden. Daardoor ontstond er een tekort aan onderofficeren en lage officieren. Dit zou er uiteindelijk toe leiden dat er meer doorgroei mogelijkheden kwamen voor Wehrpflichtiger, omdat de beroepssoldaten nodig waren als leidinggevenden.
Stabsgefreiters
Tijdens de oorlog, in 1942, had het leger daarom een dringend tekort aan Unteroffizieren. Vooral aan het front was dit een probleem. Om die redenen werd de rang van Stabsgefreiter neue Art op 25 april 1942 ingevoerd. Dit noemde men ‘Neue Art’ omdat vanaf 1934 soldaten niet meer tot deze rang werden bevorderd. De facto was de rang Stabsgefreiter eerder dus al afgeschaft. De rang Stabsgefreiter kon vanaf 1942 verkregen worden na vijf jaar diensttijd in de Feldheer, zes jaar diensttijd in de Ersatzheer of wanneer men minimaal twee maanden als Obergefreiter goed aan het front had gefunctioneerd. Alle Obergefreiters met zes dienstjaren en andere geschikte Obergefreiters, die al geruime tijd de functie van Gruppenführer waarnamen, werden hierdoor gepromoveerd naar de rang Stabsgefreiter. Hiermee kwam de facto ook de rang van ‘Obergefreiter mit 6 dienstjahre‘ te vervallen, omdat deze hierdoor overbodig was geworden. Stabsgefreiters kregen hetzelfde loon als Unteroffizieren. Dit maakte het mogelijk om op korte termijn meer Gruppenführers aan het front te houden, in plaats van dat zij eerst één of twee jaar terug gestuurd moesten worden naar de Ersatzheer voor een opleiding aan een Unteroffizierschule.
De Wehrpflichtige Feldwebel
Het te kort aan bekwame (lagere) Offizieren werd hier echter nog niet mee opgelost. Ook de lagere Offizieren groeide naarmate de oorlog langer duurde door naar hogere posities of sneuvelden aan het front. Nieuwe Offizieren werden daarom gerekruteerd onder de Unteroffiziere. Zij hadden namelijk al een opleiding, waren beroepsmilitairen met een verplichting van meerdere jaren, hadden ervaring en waren gemotiveerd om verder door te groeien in hun carrière. Normaal gesproken groeide Unteroffizieren na twee jaar actieve dienst in de Feldheer door naar de rang Feldwebel. De keerzijde van de medaille was echter dat dit nog verder bijdroeg aan het ontbreken van Unteroffizieren. De meeste gekwalificeerde Unteroffizieren en Feldwebeln zouden door het tekort namelijk snel doorstromen naar officiersrangen.
Het invoeren van de rang Stabsgefreiter diende als stop op de leegloop van Unteroffizieren aan het front maar bleek uiteindelijk dus niet voldoende. Rond 1944(?) werd daarom ook de rang van Unteroffizier en Feldwebel beschikbaar voor iedereen met voldoende ervaring. Een soldaat in de positie van Gruppenführer met de minimale rang van Obergefreiter kon na vier maanden aan het front worden bevorderd tot Unteroffizier die op zijn beurt na 4 maand als Zugführer bevorderd kon worden tot Feldwebel. Een opleiding aan de Unteroffizierschule was hiervoor niet meer noodzakelijk. Dit maakte het voor een Wehrplfichtiger aan het front mogelijk om de rang van Feldwebel te bereiken … als hij erin slaagde zo lang te overleven.
© ‘Die Volksgrenadiere’ 2020
1 Proklamation der Reichsregierung an das deutsche Volk bezüglich der Einführung der allgemeinen Wehrpflicht.
2 Wehrgesetz.